Jak upiec chleb w naczyniu żeliwnym?

Chleb jest podstawą posiłku w wielu domach. Rosnące ceny i nie zawsze zadowalający skład kupnego pieczywa coraz częściej motywują nas do samodzielnego wypieku chleba. Oprócz odpowiednich proporcji składników ważnym aspektem jest wybór odpowiedniego naczynia do jego wypieku. W czym piec chleb, aby uzyskać jak najlepsze efekty? Polecamy naczynia żeliwne.

Dlaczego naczynia żeliwne do wypieku chleba to świetny wybór?

Wcześniej do wypieku chleba używano pieców chlebowych (zazwyczaj ceglanych i opalanych drewnem), jednakże także bez nich, w warunkach domowych jesteśmy w stanie uzyskać chrupiący, rumiany bochenek - wystarczy piekarnik oraz żeliwny garnek lub brytfanna, koniecznie z przykrywką. Jest to zdecydowanie najlepsza metoda pieczenia, gdyż mamy pewność, że nasz bochenek osiągnie odpowiedni kształt, będzie równo wypieczony, miękki w środku z chrupiącą skórką, która dodaje bochenkowi rustykalnego, wiejskiego wyglądu, że aż chce się go jeść nawet samego. Naczynia żeliwne w postaci garnka (lub brytfanny) z przykrywką tworzą idealne warunki do wyrastania chleba, niemal identyczne z tradycyjnym piecem chlebowym - utrzymują odpowiednią wilgoć oraz temperaturę wewnątrz naczynia. Umożliwiają także zachowanie odpowiedniego kształtu bochenka, co w przypadku pieczenia na blaszce nie jest łatwa sprawa. Istnieje możliwość, że surowe ciasto „rozleje” się na boki. Ciepło w naczyniu żeliwnym jest rozprowadzane równomiernie, dzięki czemu żadna ze stron bochenka nie będzie bardziej lub mniej przypieczona od drugiej.

Na co zwrócić uwagę wybierając garnek żeliwny do wypieku chleba?

Pierwszym aspektem na jaki należy zwrócić uwagę przy wyborze naczynia do wypieku chleba jest to by było w całości wykonane z żeliwa, bez plastikowych elementów. Chleb piecze się zazwyczaj w temperaturze w przedziale 220-260 °C, dlatego takie elementy mogą zacząć się topić pod wpływem tak wysokiej temperatury. Jeżeli można je odkręcić należy to zrobić przed wstawieniem naczynia do piekarnika. Warto zwrócić także uwagę, że niektóre modele są wykonane z surowego żeliwa, a inne są dodatkowo pokryte emaliowaną powłoką z zewnątrz, która nada im wyjątkowego wyglądu i dodatkowo zapobiegnie rdzewieniu żeliwa. Wielkość naczynia należy dostosować do wielkości bochenków chleba.  Nie powinien on być szerszy niż średnica wyrośniętego bochenka, gdyż wtedy rozrośnie się na boki, a nie do góry. Do wypieku okrągłych bochenków świetnie sprawdzi się okrągły garnek żeliwny TOPFANN 4,5l https://prima-deco.pl/901-naczynie-zeliwne-garnek-zeliwny-z-pokrywka-topfann-45l.html. Do podłużnych bochenków doskonała będzie brytfanna żeliwna. Obecność pokrywki stanowi ważny element podczas pieczenia chleba - tworzy szczelną komorę, która utrzymuje wilgoć wypieku wewnątrz garnka. W trakcie pierwszych 30 minut pieczenia pod przykryciem bochenek znacząco zwiększy swoją objętość. Po upływie czasu pokrywę garnka żeliwnego należy zdjąć, a następnie pozwolić bochenkowi wytworzyć na swojej powierzchni złocistą, chrupiącą, brązową skórkę. 

 Jakie rodzaje chleba można piec w żeliwnym naczyniu?

W naczyniu żeliwnym można piec każdy chleb, zarówno na drożdżach jak i na zakwasie. Specyficznym chlebem jest także tak zwany „chleb bez zagniatania”. Warto zadbać, aby konsystencja chleba pieczonego w żeliwnym garnku była odrobinę luźniejsza niż takiego pieczonego normalnie w piekarniku, na blasze. Garnek pozwana im utrzymać zgrabny kształt a im luźniejsze ciasto, tym bardziej miękka i delikatna konsystencja miąższu.

Czy naczynie żeliwne do wypieku chleba wymaga specjalnych przygotowań?

Garnek czy też brytfanna żeliwna nie wymagają specjalnych przygotowań. Ważne jest, aby były czyste i suche w środku, nie wymagają wysmarowania tłuszczem, czy obsypania mąką. Ciasto po wyrośnięciu wsadzone do gorącego garnka na pewno się nie przyklei, a żeby wyjąć z niego bochenek wystarczy przewrócić go do góry nogami.

Prosty przepis na chleb pszenno-żytni w garnku żeliwnym

Składniki niezbędne do przyrządzenia chleba : 

300g mąki pszennej 

300g mąki żytniej 

3 płaskie łyżki siemienia lnianego 

8g drożdży suszonych

2 czubate łyżeczki soli

1 łyżeczka cukru 

1 łyżka oleju

ok. 0,5l ciepłej wody

Jak upiec chleb w garnku żeliwnym?

Pieczenie chleba w żeliwnym garnku nie jest trudne. Żeliwne naczynie działa na chleb jak mały piec chlebowy. Dzięki przykryciu i nagrzaniu wyrasta on w klimacie sprzyjającym jego delikatności i chrupiącej skórce.

Pierwszym krokiem jest zagniecenie ciasta i odłożenie go w ciepłe miejsce do wyrośnięcia. Następnie, gdy ciasto powiększy swoją objętość, formujemy z niego bochenek i po raz kolejny dajemy ciastu urosnąć. Do drugiego wyrastania (uformowanego bochenka) używamy materiałowej szmatki. Szmatkę mocno posypujemy mąką, aby ciasto się do niej nie przykleiło, umieszczamy uformowany bochenek na środku i przykrywamy całość. Najlepiej ciasto ze szmatką ułożyć na deseczce/w misce/w koszyku do wyrastania chleba. Ciasto umieszczamy w ciepłym miejscu - na przykład niedaleko lekko rozgrzanego palnika, albo we wcześniej nagrzanym do 50-60 stopni piekarniku (już wyłączonym, nie chcemy piec chleba, ale umieścić go w ciepłym piekarniku) z lekko otwartymi drzwiczkami. Nasz chleb zwykle wyrasta od 45 minut do godziny. W tym czasie nagrzejemy garnek.

Garnek możemy umieścić w już ciepłym piekarniku lub gdy dopiero go rozgrzewamy. Musimy jednak przypilnować, aby garnek dobrze się nagrzał, w przeciwnym razie nasz chleb nie upiecze się tak jak trzeba. Należy ustawić temperaturę piekarnika na ok. 250 stopni i w takiej temperaturze rozgrzewać garnek przynajmniej pół godziny. Gdy rozgrzejecie go przez 45 minut, będziecie mieli pewność, że garnek jest gotowy do użycia.

Bezpośrednio przed pieczeniem chleba wyjmujemy nagrzany garnek z piekarnika, bardzo ostrożnie, aby się nie poparzyć, gdyż garnek będzie bardzo gorący (najlepiej użyć materiałowych rękawic). Odkrywamy pokrywkę. Przygotowujemy wyrośnięty chleb bardzo delikatnie przenosimy do garnka i lekko nacinamy od góry, by po upieczeniu miał ładnie wyglądającą skórkę. Garnek ponownie przykrywamy przykrywką i wkładamy do piekarnika. Pieczemy ok. 30-40 minut, następnie zdejmujemy przykrywkę i pieczemy jeszcze ok. 15-20 minut, aż skórka ładnie zbrązowieje. Wyciągamy garnek z piekarnika, wyjmujemy chleb (najlepiej przerzucić garnek do góry nogami) i studzimy. Kroimy po wystudzeniu